ตัวห้ำหมายถึง แมลงที่กินแมลงด้วยกันเองเป็นอาหาร โดยแมลงที่ตำห้ำกินนั้นส่วนใหญ่เป็นศัตรูพืช และไม่ทำลายหรือกินพืชเป็นอาหาร จึงเป็นมิตรกับเกษตรกร แต่ด้วยปัจจุบันได้ใช้สารเคมีในการเพาะปลูกกันอย่างกว้างขวาง จึงทำให้จำนวนตัวห้ำเหลือน้อยลงจนไม่เพียงพอในการกำจัดแมลงศัตรูพืช จึงมีการเพาะเลี้ยงผลิตตัวห้ำ แล้วนำไปปล่อยวิธีนี้เป็นการป้องกันกำจัดแมลงแบบชีววิธี ซึ่งเป็นวิธีการที่ดีที่สุด เพราะไม่เป็นอันตรายต่อมนุษย์ และสภาพแวดล้อมต่าง ๆ
ตัวห้ำหมายถึง ลักษณะดังต่อไปนี้
- มีขนาดใหญ่ แข็งแรง เร็วกว่าเหยื่อ
- ชอบกินแมลง หรือตัวอ่อนของแมลง
- ในแต่ละวันกินเหยื่อได้หลายตัวหลายชนิด
- มีที่อยู่อาศัยสูงกว่าเหยื่อ
- ไม่กินพืชเนอาหาร
ตัวห้ำแบ่งได้เป็น 2 ประเภท
- ชนิดที่มีความรวดเร็วว่องไวในการล่า – ตำห้ำประเภทนี้จะมีตัวใหญ่กว่าเหยื่อ ออกหากินได้ไกลจากรัง ในแต่ละวันสามารถออกล่าได้หลายที่ อาศัยบนที่สูง มีอวัยวะต่าง ๆ ที่เอื้ออำนวยต่อการล่า เช่น ตั๊กแตนตำข้าว ที่มีสายตาว่องไว และมีขายื่นยาว
- ชนิดที่เคลื่อนไหวช้า – ตัวห้ำประเภทนี้มักจะอยู่นิ่ง ๆ ล่าเหยื่ออยู่กับที่เพราะมีการเคลื่อนไหวที่ช้า อีกทั้งยังมีขนาดเล็กกว่าประเภทแรก เหยื่อของมันจะจะเป็นแบบที่เคลื่อนไหวไม่ได้ หรือเคลื่อนไหวช้าด้วยเช่นกัน ตัวอย่างที่เห็นได้บ่อย ๆ คือ ด้วงเต่าลายที่ชอบกินเพลี้ยอ่อน
ลักษณะการล่า การกินเหยื่อของตัวห้ำนั้นก็มีหลายแบบไม่ว่าจะกินเป็น ๆ ทั้งตัว การชำแหละเป็นชิ้น ๆ แล้วกิน อย่าแมลงปอที่จะดูกินของเหลวในตัวเหยื่อ
แมลงบางชนิดก็เป็นตัวห้ำตั้งแต่เป็นตัวอ่อน เช่น ด้วงดิน แต่แมลงบางชนิดก็เป็นตัวห้ำเฉพาะในช่วงที่เป็นตัวอ่อน เมื่อโตเต็มวัยก็จะไปกินอาหารอย่างอื่นเช่น แมลงวันดอกไม้ ยังมีแมลงที่เป็นตัวห้ำเฉพาะเมื่อโตเต็มวัยอย่าง เช่น แมลงวันหัวบุบ
ตัวอย่างตัวหำหนิดต่าง ๆ
ด้วงเต่า – มีอยู่หลายสายพันธุ์ ชอบกินตัวเพลี้ยชนิดต่าง ๆ โดยสามารถกินเพลี้ยอ่อนได้ถึง 40 ตัวต่อชั่วโมง เลยทีเดียว
มวนเขียวดูดไข่ – ชอบกินไข่ของเพลี้ยกระโดด และเพลี้ยจักจั่น ทำให้ไข่แฟบ
มวนจิงโจ้น้ำ – ชอบกินเพลี้ยกระโดด และเพลี้ยจักจั่น มีประโยชน์สำหรับเกษตรที่มีน้ำขัง เช่น นาข้าว การปลูกบัว เป็นต้น
มาถึงตรงนี้คงพอเข้าใจกันแล้วว่า ตัวห้ำหมายถึง อะไรทำไมถึงมีประโยชน์ต่อเกษตรกรซึ่งจริง ๆ แล้วในธรรมชาติยังมีตัวห้ำอีกมากมายหลายชนิดที่ควรรักษาเอาไว้ เพราะถือเป็นตัวช่วยในการกำจัดแมลงศัตรูพืช โดยไม่ต้องลงทุนอะไรเลย
